Post Office Monthly Income Scheme : જો તમે તમારી મહેનતની કમાણીનું એવી જગ્યાએ રોકાણ કરવા માંગતા હોવ જ્યાં પૈસા સંપૂર્ણપણે સુરક્ષિત રહે અને દર મહિને તમને નિશ્ચિત આવકની ગેરંટી પણ મળે, તો પોસ્ટ ઓફિસની આ સુપરહિટ સ્કીમ તમારા માટે જ છે.
અમે વાત કરી રહ્યા છીએ ‘પોસ્ટ ઓફિસ મંથલી ઇન્કમ સ્કીમ’ (Post Office MIS) વિશે, જે ખાસ કરીને વરિષ્ઠ નાગરિકો અને જોખમ ન લેવા માંગતા રોકાણકારોમાં ખૂબ જ લોકપ્રિય છે. આ સ્કીમમાં તમને વાર્ષિક 7.4% ના દરે વ્યાજ મળે છે, જે તમને દર મહિને આવક સ્વરૂપે ચૂકવવામાં આવે છે.
શું છે પોસ્ટ ઓફિસ માસિક આવક યોજના (MIS)?
પોસ્ટ ઓફિસની માસિક આવક યોજના (MIS) એ ભારત સરકાર દ્વારા સમર્થિત એક બચત યોજના છે. આ સ્કીમ હેઠળ, તમારે ફક્ત એક જ વાર અમુક રકમનું રોકાણ કરવાનું હોય છે. આ રોકાણ 5 વર્ષ માટે લોક-ઇન રહે છે. પોસ્ટ ઓફિસ તમારા જમા કરાયેલા પૈસા પર વાર્ષિક 7.4% ના દરે વ્યાજની ગણતરી કરે છે અને કુલ વાર્ષિક વ્યાજને 12 ભાગોમાં વહેંચીને, દર મહિને તે રકમ તમારા ખાતામાં જમા કરે છે. 5 વર્ષ પૂર્ણ થવા પર, તમારી મૂળ રોકાણ રકમ (મુડી) તમને પરત મળી જાય છે.
રોકાણ મર્યાદા અને ₹9,000 ની આવકનું ગણિત
આ સ્કીમમાં તમે ઓછામાં ઓછા ₹1000 ના ગુણાંકમાં રોકાણ શરૂ કરી શકો છો.
સિંગલ એકાઉન્ટ (Single Account): જો તમે એકલા ખાતું ખોલાવો છો, તો તમે વધુમાં વધુ ₹9 લાખ સુધીનું રોકાણ કરી શકો છો.
ગણતરી: ₹9,00,000 પર 7.4% લેખે વાર્ષિક વ્યાજ ₹66,600 થાય, જેનો અર્થ છે કે તમને દર મહિને ₹5,550 ની નિશ્ચિત આવક મળે.
જોઈન્ટ એકાઉન્ટ (Joint Account): જો તમે જોઇન્ટ ખાતું (મહત્તમ 3 પુખ્ત વયના લોકો) ખોલાવો છો, તો તમે વધુમાં વધુ ₹15 લાખ સુધીનું રોકાણ કરી શકો છો.
ગણતરી: ₹15,00,000 પર 7.4% લેખે વાર્ષિક વ્યાજ ₹1,11,000 થાય, જેનો અર્થ છે કે તમને દર મહિને ₹9,250 ની આવક મળે છે. આમ, જોઈન્ટ એકાઉન્ટ દ્વારા તમે દર મહિને ₹9,000 થી વધુની કમાણી કરી શકો છો.
Post Office Monthly Income Scheme માં કોણ ખાતું ખોલાવી શકે છે?
આ સ્કીમનો લાભ લેવા માટેની યોગ્યતા ખૂબ જ સરળ છે:
- કોઈપણ પુખ્ત ભારતીય નાગરિક (A single adult).
- ત્રણ પુખ્ત વયના લોકો મળીને સંયુક્ત ખાતું (Joint Account) ખોલાવી શકે છે.
- માનસિક રીતે અસ્થિર વ્યક્તિ અથવા સગીર (Minor) વતી વાલી (Guardian) પણ ખાતું ખોલાવી શકે છે.
- 10 વર્ષથી વધુ ઉંમરનો સગીર પોતાના નામે પણ ખાતું ખોલાવી અને ઓપરેટ કરી શકે છે.
નોંધ: સગીર ખાતાને 18 વર્ષની ઉંમરે પુખ્ત ખાતામાં રૂપાંતરિત કરવા માટે નવું એકાઉન્ટ ઓપનિંગ ફોર્મ (AOF) અને નવા KYC ડોક્યુમેન્ટ પોસ્ટ ઓફિસમાં જમા કરાવવા ફરજિયાત છે.
વ્યાજ ચુકવણી અને અન્ય નિયમો
આ સ્કીમના કેટલાક મહત્વપૂર્ણ નિયમો જાણવા જરૂરી છે:
- તમને મળતું માસિક વ્યાજ જો તમે દર મહિને ઉપાડતા નથી, તો તે બિન-ઉપાડેલી રકમ પર તમને કોઈ વધારાનું વ્યાજ (કોઈ ચક્રવૃદ્ધિ વ્યાજ) મળતું નથી.
- તમારી સુવિધા માટે, તમે માસિક વ્યાજને તમારા પોસ્ટ ઓફિસ બચત ખાતામાં ઓટો-ક્રેડિટ કરાવી શકો છો અથવા ECS સુવિધા દ્વારા સીધા તમારા બેંક ખાતામાં પણ ટ્રાન્સફર કરાવી શકો છો.
સમય પહેલા ખાતું બંધ કરાવવાના નિયમો (Premature Closure)
જો તમારે 5 વર્ષ પહેલા પૈસાની જરૂર પડે, તો તેના માટે પણ નિયમો નક્કી કરાયેલા છે:
- ખાતું ખોલ્યાની તારીખથી 1 વર્ષ પૂર્ણ થયા પહેલા તમે ખાતું બંધ કરી શકતા નથી.
- જો તમે 1 વર્ષ પછી પરંતુ 3 વર્ષ પહેલા ખાતું બંધ કરો છો, તો તમારી મૂળ જમા રકમમાંથી 2% દંડ કાપીને બાકીની રકમ પરત કરવામાં આવશે.
- જો તમે 3 વર્ષ પછી પરંતુ 5 વર્ષ પહેલા ખાતું બંધ કરો છો, તો તમારી મૂળ જમા રકમમાંથી 1% દંડ કાપવામાં આવશે.
5 વર્ષ પછી શું? (પાકતી મુદત)
આ ખાતું 5 વર્ષની મુદત પછી બંધ કરી શકાય છે. જો ખાતાધારકનું પાકતી મુદત પહેલા મૃત્યુ થાય, તો ખાતું બંધ કરી શકાય છે અને સંપૂર્ણ રકમ નોમિનીને પરત કરવામાં આવે છે.
જો તમે તમારું ખાતું 5 વર્ષ પૂર્ણ થયા પછી પણ બંધ નથી કરાવતા, તો તે ખાતામાં રહેલી રકમ પર તમને MIS નું 7.4% વ્યાજ મળતું બંધ થઈ જશે, અને તેના બદલે તમને માત્ર પોસ્ટ ઓફિસ સેવિંગ્સ એકાઉન્ટ પર લાગુ થતું સાદું વ્યાજ જ મળશે.
અસ્વીકરણ (Disclaimer): આ લેખ માત્ર શૈક્ષણિક અને માહિતીના હેતુ માટે છે. આમાં આપવામાં આવેલી માહિતીને નાણાકીય સલાહ તરીકે ગણવી નહીં. અમે કોઈપણ પ્રકારની નાણાકીય સલાહ આપી રહ્યા નથી. કોઈપણ યોજનામાં રોકાણ કરતા પહેલા, કૃપા કરીને તમારા નાણાકીય સલાહકારની સલાહ અવશ્ય લો.