Child Behavior Problems : આજકાલ મોટાભાગના માતા-પિતાની એક સામાન્ય ફરિયાદ હોય છે કે તેમનું બાળક ભણવામાં ધ્યાન નથી આપતું, હોમવર્ક કરવાનું ટાળે છે અને નાની-નાની વાતમાં ચીડિયું થઈ જાય છે. ઓફિસથી થાકીને ઘરે આવ્યા પછી જ્યારે બાળકને આ રીતે જોઈએ, ત્યારે ગુસ્સો આવવો સ્વાભાવિક છે. પરંતુ, શું તમે ક્યારેય વિચાર્યું છે કે તમારા બાળકના આ વર્તન પાછળનું કારણ શું હોઈ શકે છે?
નિષ્ણાતોના મતે, બાળકોનું આવું વર્તન તેમની આળસ નહીં, પરંતુ કોઈ ઊંડી માનસિક સમસ્યા કે ડરનો સંકેત હોઈ શકે છે. આવા સમયે, તેમના પર ગુસ્સો કરવા કે સજા આપવાથી પરિસ્થિતિ વધુ વણસી શકે છે. તેના બદલે, જો માતા-પિતા ધીરજ અને સમજણથી કામ લે, તો આ સમસ્યાનો સરળતાથી ઉકેલ લાવી શકાય છે.
બાળક શા માટે હોમવર્કથી દૂર ભાગે છે અને ચીડિયું રહે છે?
બાળકના વર્તનને બદલતા પહેલાં, તેની પાછળના કારણોને સમજવા ખૂબ જ જરૂરી છે. સામાન્ય રીતે, નીચેના કારણો જવાબદાર હોઈ શકે છે:
- સજાનો ડર: ઘણી શાળાઓ અને ઘરોમાં, હોમવર્ક ન કરવા પર બાળકને મારવામાં આવે છે અથવા ઠપકો આપવામાં આવે છે. આ સજાનો ડર બાળકના મનમાં ઘર કરી જાય છે, જેના કારણે તે હોમવર્કને એક બોજ સમજવા લાગે છે અને તેનાથી દૂર ભાગે છે.
- માનસિક થાક: આખો દિવસ શાળામાં ભણ્યા પછી, બાળક માનસિક રીતે થાકી જાય છે. આવા સમયે, તેના માટે ઘરે આવીને તરત જ હોમવર્ક પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવું મુશ્કેલ બની શકે છે.
- લાગણીઓનું ન સમજવુ : ઘણીવાર, બાળકોને એવું લાગે છે કે તેમના માતા-પિતા કે શિક્ષકો તેમની ભાવનાઓને સમજી શકતા નથી. આ કારણે, તેઓ પોતાની હતાશા કે ગુસ્સો હોમવર્ક ન કરીને વ્યક્ત કરે છે.
- આત્મસન્માનને ઠેસ પહોંચવી: વારંવાર ઠપકો મળવાથી કે સજા થવાથી બાળકના આત્મસન્માનને ઠેસ પહોંચે છે, જેના કારણે તે વધુ ચીડિયું અને જિદ્દી બની શકે છે.
ગુસ્સો કરવાને બદલે અપનાવો આ 5 અસરકારક ટિપ્સ
જો તમે તમારા બાળકના વર્તનમાં સુધારો લાવવા માંગો છો, તો ગુસ્સો અને સજાનો માર્ગ છોડીને નીચેની હકારાત્મક ટિપ્સ અપનાવો:
- એક સુરક્ષિત માહોલ બનાવો:
ઘરમાં એવું વાતાવરણ બનાવો જ્યાં બાળક કોઈપણ ડર વિના પોતાની સમસ્યાઓ અને ભાવનાઓ તમારી સાથે શેર કરી શકે. તેને વિશ્વાસ અપાવો કે તમે તેની વાતને સમજશો. - સમયપત્રક નક્કી કરો:
બાળક માટે હોમવર્ક, રમવા અને આરામ કરવાનો એક નિશ્ચિત સમય નક્કી કરો. હોમવર્ક શરૂ કરતા પહેલાં તેને માનસિક રીતે તૈયાર કરો, જેથી તે તેને બોજ ન સમજે. - પ્રોત્સાહન આપો, ઠપકો નહીં:
જો બાળક હોમવર્ક કરવામાં ભૂલ કરે, તો તેના પર ગુસ્સો કરવાને બદલે તેને પ્રેમથી સમજાવો. તેના સારા પ્રયાસોની પ્રશંસા કરો. આનાથી તેનો આત્મવિશ્વાસ વધશે. - ભણતર અને મનોરંજન વચ્ચે સંતુલન રાખો:
બાળકને ભણતરની સાથે-સાથે રમતગમત અને મનોરંજન માટે પણ પૂરતો સમય આપો. જોકે, મોબાઈલ ગેમ્સ અને ટીવી જોવાનો સમય નિશ્ચિત કરો. - બાળક સાથે સમય વિતાવો:
રોજ થોડો સમય કાઢીને તમારા બાળકની સાથે બેસો, તેની સાથે વાત કરો અને તેના દિવસભરના અનુભવો વિશે પૂછો. આનાથી તમારો સંબંધ મજબૂત બનશે અને તમે તેની સમસ્યાઓને વધુ સારી રીતે સમજી શકશો.
જો સમસ્યા ગંભીર હોય તો શું કરવું? – Child Behavior Problems
જો ઉપર જણાવેલી ટિપ્સ અપનાવ્યા પછી પણ તમારા બાળકના વર્તનમાં કોઈ સુધારો ન દેખાય અને તે સતત ચીડિયું રહે, તો કોઈ ડોક્ટરની સલાહ લેવામાં સંકોચ ન કરો. બાળ મનોવૈજ્ઞાનિક (Child Counselor) ની મદદ લેવાથી સમસ્યાના મૂળ સુધી પહોંચવામાં અને તેનો યોગ્ય ઉકેલ લાવવામાં મદદ મળી શકે છે. યાદ રાખો, પ્રેમ, ધીરજ અને યોગ્ય માર્ગદર્શન જ તમારા બાળકના ઉજ્જવળ ભવિષ્યની ચાવી છે.