Aadhaar Authentication History : આજકાલના ડિજિટલ યુગમાં, આધાર કાર્ડ માત્ર એક ઓળખ પત્ર નથી રહ્યું, પણ આપણા દરેક નાણાકીય અને સરકારી કામકાજ માટે અનિવાર્ય બની ગયું છે. બેંકમાં ખાતું ખોલાવવાથી લઈને સરકારી યોજનાઓનો લાભ લેવા સુધી, દરેક જગ્યાએ આધારની જરૂર પડે છે. પરંતુ, શું તમે ક્યારેય વિચાર્યું છે કે તમારી જાણ બહાર તમારા આધાર કાર્ડનો ક્યાંક ખોટો ઉપયોગ તો નથી થઈ રહ્યો ને? જો આવું થાય, તો તમે મોટી મુશ્કેલીમાં મુકાઈ શકો છો. ભારતીય વિશિષ્ટ ઓળખ પ્રાધિકરણ (UIDAI) ની એક ખાસ સુવિધા, ‘Aadhaar Authentication History’ (આધાર પ્રમાણીકરણ ઇતિહાસ), તમને આ જ સવાલનો જવાબ આપે છે. ચાલો, આજે જાણીએ કે કેવી રીતે તમે ઘરે બેઠા ફક્ત ૨ મિનિટમાં આ ઇતિહાસ ચકાસી શકો છો.
આધાર ઓથેન્ટિકેશન શું છે? – Aadhaar Authentication History
જ્યારે પણ તમે કોઈ સેવા માટે તમારા આધારનો ઉપયોગ કરો છો, ત્યારે તમારી ઓળખ ચકાસવામાં આવે છે. આ ચકાસણીની પ્રક્રિયાને ‘આધાર ઓથેન્ટિકેશન’ કહેવાય છે. આ એક ડિજિટલ પ્રક્રિયા છે જેમાં તમારા ૧૨-અંકના આધાર નંબર સાથે તમારી બાયોમેટ્રિક (આંગળીની છાપ, આંખની કીકી) અથવા OTP જેવી માહિતીનો ઉપયોગ કરીને તમારી ઓળખની પુષ્ટિ કરવામાં આવે છે. આ સમગ્ર પ્રક્રિયા UIDAI દ્વારા સંચાલિત થાય છે અને રીઅલ-ટાઇમમાં થાય છે.
કેવી રીતે ચેક કરશો તમારો આધાર વપરાશનો ઇતિહાસ?
UIDAI એ ૨૦૧૭ માં આ સુવિધા શરૂ કરી હતી જેથી નાગરિકો તેમના આધારના વપરાશ પર નજર રાખી શકે. આ ફીચર તમને છેલ્લા ૬ મહિનાના મહત્તમ ૫૦ ટ્રાન્ઝેક્શન્સની વિગતો આપે છે, જેમાં સફળ અને નિષ્ફળ બંને પ્રકારના પ્રયાસોનો સમાવેશ થાય છે.
વેબસાઇટ દ્વારા સ્ટેપ-બાય-સ્ટેપ પ્રક્રિયા:
- સૌ પ્રથમ UIDAI ની સત્તાવાર વેબસાઇટ https://uidai.gov.in/ પર જાઓ.
- હોમપેજ પર ‘My Aadhaar’ ટેબ પર ક્લિક કરો.
- હવે ‘Aadhaar Services’ વિભાગમાં ‘Aadhaar Authentication History’ વિકલ્પ પસંદ કરો.
- અહીં તમારો ૧૨ અંકનો આધાર નંબર અથવા વર્ચ્યુઅલ ID (VID) દાખલ કરો અને આપેલ કેપ્ચા કોડ ભરો.
- ‘Send OTP’ પર ક્લિક કરો. તમારા આધાર સાથે રજિસ્ટર્ડ મોબાઈલ નંબર પર એક OTP આવશે.
- આ OTP દાખલ કરીને ‘Submit’ બટન પર ક્લિક કરો.
- હવે, તમે પ્રમાણીકરણનો પ્રકાર (બધા, બાયોમેટ્રિક, OTP વગેરે), તારીખની રેન્જ (વધુમાં વધુ ૬ મહિના) અને કેટલા રેકોર્ડ્સ જોવા છે (વધુમાં વધુ ૫૦) તે પસંદ કરી શકો છો.
- જેવું તમે સબમિટ કરશો, તમારા આધારના વપરાશની આખી હિસ્ટ્રી (તારીખ, સમય અને સંસ્થાનું નામ) તમારી સ્ક્રીન પર દેખાશે. તમે આ વિગતોની PDF ફાઈલ પણ ડાઉનલોડ કરી શકો છો.
mAadhaar એપ દ્વારા:
જો તમે વેબસાઇટનો ઉપયોગ ન કરવા માંગતા હો, તો તમે તમારા ફોનમાં ‘mAadhaar’ એપ ડાઉનલોડ કરી શકો છો. એપમાં લોગિન કર્યા પછી, ‘Authentication History’ વિકલ્પ પસંદ કરીને તમે સરળતાથી આ બધી વિગતો જોઈ શકો છો.
આ ઇતિહાસ શા માટે તપાસવો જરૂરી છે?
આ સુવિધા માત્ર જાણકારી માટે નથી, પણ તમારી સુરક્ષા માટે પણ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે.
- દુરુપયોગની જાણ: આનાથી તમને તરત જ ખબર પડી શકે છે કે તમારી જાણ બહાર કોઈએ તમારા આધારનો ઉપયોગ કરવાનો પ્રયાસ કર્યો છે કે કેમ.
- તાત્કાલિક પગલાં: જો તમને લિસ્ટમાં કોઈ એવો વ્યવહાર દેખાય જે તમે નથી કર્યો, તો તમે તરત જ UIDAI ના ટોલ-ફ્રી નંબર ૧૯૪૭ પર ફરિયાદ કરી શકો છો.
- બાયોમેટ્રિક લોક: શંકાસ્પદ પ્રવૃત્તિ જણાય તો, તમે UIDAI ની વેબસાઇટ અથવા એપ પરથી તમારા બાયોમેટ્રિક્સને ‘લોક’ પણ કરી શકો છો, જેથી કોઈ તેનો દુરુપયોગ ન કરી શકે.
તમારી પ્રાઈવસી અને ડેટા સુરક્ષા
ઘણા લોકોને ચિંતા હોય છે કે શું તેમનો ડેટા હંમેશા માટે સંગ્રહિત રહે છે. આ મામલે સુપ્રીમ કોર્ટના ચુકાદા મુજબ, UIDAI તમારા ઓથેન્ટિકેશનનો ડેટા ફક્ત ૬ મહિના સુધી જ સાચવી શકે છે. ૬ મહિના પછી, આ ડેટા ડિલીટ કરી દેવામાં આવે છે, જે તમારી ગોપનીયતાને સુરક્ષિત રાખે છે. તેથી, નિયમિતપણે તમારો ઇતિહાસ તપાસતા રહેવું એ એક સારી અને સુરક્ષિત આદત છે, જે તમને ભવિષ્યની મોટી મુશ્કેલીઓથી બચાવી શકે છે.