Improve Credit Score : જ્યારે પણ તમે લોન કે ક્રેડિટ કાર્ડ માટે અરજી કરો છો, ત્યારે બેંક સૌથી પહેલા તમારો ‘CIBIL સ્કોર’ તપાસે છે. CIBIL સ્કોર એ તમારા ફાઇનાન્સ હિસ્ટ્રીનું રિપોર્ટ કાર્ડ છે, જે 300 થી 900 ની વચ્ચેનો 3-અંકનો નંબર હોય છે. સામાન્ય રીતે, 750 કે તેથી વધુનો સ્કોર સારો માનવામાં આવે છે. સ્કોર જેટલો સારો, લોન મળવાની શક્યતા તેટલી જ વધી જાય છે.
ઘણીવાર લોકોનો CIBIL સ્કોર ઓછો હોવાને કારણે તેમની લોન અરજી નકારી દેવામાં આવે છે. પરંતુ, શું તમે ક્યારેય વિચાર્યું છે કે આ સ્કોર કયા આધારે ગણવામાં આવે છે? જો તમે એ સમજી જાઓ કે કઈ બાબતો તમારા સ્કોરને અસર કરે છે, તો તમે સરળતાથી CIBIL સ્કોર સુધારી શકો છો. ચાલો, આજે આપણે CIBIL સ્કોરની ગણતરી પાછળના 4 મુખ્ય પરિબળોને સમજીએ.
પેમેન્ટ હિસ્ટ્રી – 30%
તમારા CIBIL સ્કોરને અસર કરતું સૌથી મહત્વનું પરિબળ તમારી પેમેન્ટ હિસ્ટ્રી છે. સ્કોરની ગણતરીમાં આનો હિસ્સો લગભગ 30% હોય છે. આમાં નીચેની બાબતોનું ધ્યાન રાખવામાં આવે છે:
- તમે તમારી લોનનો EMI અથવા ક્રેડિટ કાર્ડનું બિલ સમયસર ચૂકવો છો કે નહીં.
- જો ચુકવણીમાં વિલંબ થાય છે, તો તે કેટલી વાર અને કેટલા દિવસ માટે થયો છે.
- તમે ક્યારેય કોઈ EMI ચૂકવાનું ચૂકી તો નથી ગયા ને.
જો તમારી પેમેન્ટ હિસ્ટ્રી સારી હોય, એટલે કે તમે હંમેશા સમયસર ચુકવણી કરો છો, તો તમારો સ્કોર સારો રહે છે.
ક્રેડિટનો ઉપયોગ (Credit Exposure) – 25%
બીજું મહત્વનું પરિબળ એ છે કે તમારી પાસે કુલ કેટલી ક્રેડિટ લિમિટ છે અને તમે તેમાંથી કેટલો ઉપયોગ કરો છો. તેને ‘ક્રેડિટ એક્સપોઝર’ કહેવાય છે અને તે સ્કોરમાં લગભગ 25% ફાળો આપે છે. ઉદાહરણ તરીકે, જો તમારા ક્રેડિટ કાર્ડની લિમિટ ₹1 લાખ છે અને તમે તેમાંથી ₹80,000 વાપરી નાખ્યા છે, તો તે તમારા સ્કોર પર નકારાત્મક અસર કરી શકે છે. વધુ પડતો ક્રેડિટનો ઉપયોગ એવું દર્શાવે છે કે તમે દેવા પર વધુ નિર્ભર છો.
લોનના પ્રકાર અને સમયગાળો (Credit Type and Duration) – 25%
ત્રીજું પરિબળ એ છે કે તમારી પાસે કયા પ્રકારની લોન છે અને તમારી ક્રેડિટ હિસ્ટ્રી કેટલી જૂની છે. આનો હિસ્સો પણ લગભગ 25% હોય છે.
- લોનના પ્રકાર: જો તમારી પાસે સિક્યોર્ડ લોન (જેમ કે હોમ લોન, કાર લોન) અને અનસિક્યોર્ડ લોન (જેમ કે પર્સનલ લોન) નું યોગ્ય મિશ્રણ હોય, તો તે સકારાત્મક ગણાય છે.
- સમયગાળો: તમારી ક્રેડિટ હિસ્ટ્રી જેટલી લાંબી અને સારી હશે, તેટલો તમારો સ્કોર વધુ મજબૂત બનશે.
અન્ય ગતિવિધિઓ (Other Activities) – 20% – Improve Credit Score
બાકીનો 20% હિસ્સો તમારી અન્ય નાણાકીય ગતિવિધિઓ પર આધાર રાખે છે. આમાં નીચેની બાબતોનો સમાવેશ થાય છે:
- તમે તાજેતરમાં કેટલી નવી લોન કે ક્રેડિટ કાર્ડ માટે અરજી કરી છે. વારંવાર અરજી કરવાથી સ્કોર ઘટી શકે છે.
- તમે તાજેતરમાં કેટલા નવા ખાતા ખોલાવ્યા કે બંધ કર્યા છે.
- તમારો ‘ક્રેડિટ યુટિલાઇઝેશન રેશિયો’ કેટલો છે. આ રેશિયો 30-40 ટકાથી વધુ ન હોવો જોઈએ, નહીં તો તમારો સ્કોર ઘટી શકે છે.
આમ, આ ચાર પરિબળોને સમજીને અને તેને યોગ્ય રીતે સંચાલિત કરીને, તમે સરળતાથી તમારો CIBIL સ્કોર સુધારી શકો છો અને ભવિષ્યમાં લોન મેળવવાની તમારી તકોને મજબૂત બનાવી શકો છો.