Bank Loan : દિવાળીના તહેવારો નજીક છે અને ઘણા લોકો ઘર, ગાડી કે અન્ય વસ્તુઓ ખરીદવા માટે લોન લેવાનું વિચારી રહ્યા હશે. પરંતુ, ઘણીવાર જે લોકો પહેલીવાર લોન લેવા જાય છે, તેમને CIBIL સ્કોર ન હોવાને કારણે નિરાશ થવું પડે છે.
જો તમે પણ આ જ સમસ્યાનો સામનો કરી રહ્યા છો, તો તમારા માટે કેન્દ્ર સરકાર અને રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા (RBI) તરફથી મોટા ખુશખબર આવ્યા છે. સરકારે સ્પષ્ટ કર્યું છે કે હવેથી પહેલીવાર લોન લેનારા અરજદારોને માત્ર એટલા માટે લોન આપવાની ના પાડી શકાશે નહીં કારણ કે તેમની પાસે કોઈ ક્રેડિટ હિસ્ટ્રી કે CIBIL સ્કોર નથી.
લોન અંગે RBI ની સ્પષ્ટ માર્ગદર્શિકા – Bank Loan
કેન્દ્ર સરકાર અને RBI દ્વારા જારી કરાયેલી નવી માર્ગદર્શિકા મુજબ, પહેલીવાર લોન લેનારાઓ માટે કોઈ લઘુત્તમ CIBIL સ્કોરની જરૂરિયાત દૂર કરવામાં આવી છે. 6 જાન્યુઆરી, 2025 ના રોજ જાહેર કરાયેલા માસ્ટર ડાયરેક્શન અનુસાર, RBI એ તમામ બેંકોને સ્પષ્ટ સૂચના આપી છે કે તેઓ એવા અરજદારોની લોન અરજીને નકારે નહીં જેમનો કોઈ ભૂતકાળનો ક્રેડિટ ઇતિહાસ નથી.
આ અંગે નાણા રાજ્ય મંત્રી પંકજ ચૌધરીએ પણ જાહેરાત કરી હતી કે, RBI એ ખાસ કરીને પહેલીવાર લોન લેનારા લોકો માટે કોઈ લઘુત્તમ ક્રેડિટ સ્કોર ફરજિયાત રાખ્યો નથી. આ નિર્ણયથી એવા લાખો યુવાનો અને નવા વ્યવસાય શરૂ કરનારાઓને મોટી રાહત મળશે જેઓ CIBIL સ્કોર ન હોવાને કારણે લોન મેળવી શકતા ન હતા.
CIBIL સ્કોર નહીં, પણ બેંક આ બાબતોની કરશે ચકાસણી
જોકે CIBIL સ્કોરની અનિવાર્યતા દૂર કરવામાં આવી છે, તેનો અર્થ એ નથી કે બેંકો કોઈપણ ચકાસણી વિના લોન આપી દેશે. RBI ની માર્ગદર્શિકા મુજબ, બેંકોએ લોન આપતા પહેલાં અરજદારની નાણાં ચૂકવવાની ક્ષમતાનું મૂલ્યાંકન કરવાનું રહેશે. આ માટે બેંકો નીચે મુજબના મુદ્દાઓની તપાસ કરશે:
- અરજદારની આવકનું સ્તર અને નોકરી કે વ્યવસાયની સ્થિરતા.
- અગાઉના હપ્તા ભરવાના રેકોર્ડ (જો હોય તો).
- ભૂતકાળમાં લોન માટે કોઈ પુનર્ગઠન, સમાધાન કે માફી થઈ હોય તેવા મુદ્દાઓ.
- ચુકવણીમાં વિલંબ કે અન્ય નાણાકીય વર્તન.
આ ચકાસણીના આધારે બેંક નક્કી કરશે કે અરજદાર લોન પરત ચૂકવી શકશે કે નહીં.
હવે CIBIL રિપોર્ટ મળશે મફતમાં
ઘણા લોકોની ફરિયાદ હોય છે કે CIBIL રિપોર્ટ મેળવવા માટે કંપનીઓ મોટી રકમ વસૂલે છે. આ બાબતે પણ સરકારે સ્પષ્ટતા કરી છે. નાણા રાજ્ય મંત્રીએ જણાવ્યું કે, કોઈપણ ક્રેડિટ ઇન્ફોર્મેશન કંપની (CIC) CIBIL રિપોર્ટ માટે ₹100 કરતાં વધુ ચાર્જ કરી શકતી નથી.
આ સાથે જ, RBI ના 1 સપ્ટેમ્બર, 2016 થી અમલમાં આવેલા નિયમ મુજબ, દરેક વ્યક્તિ દર વર્ષે એકવાર પોતાનો સંપૂર્ણ ક્રેડિટ રિપોર્ટ ઇલેક્ટ્રોનિક ફોર્મેટમાં બિલકુલ મફતમાં મેળવી શકે છે.
CIBIL સ્કોર શું છે?
CIBIL સ્કોર એ 300 થી 900 ની વચ્ચેનો 3 અંકનો નંબર છે, જે વ્યક્તિની ક્રેડિટ હિસ્ટ્રી દર્શાવે છે. આ સ્કોર વ્યક્તિના ભૂતકાળના લોન અને ક્રેડિટ કાર્ડના બિલની ચુકવણીના રેકોર્ડ પર આધારિત હોય છે. સામાન્ય રીતે, 750 થી ઉપરનો સ્કોર લોન મેળવવા માટે શ્રેષ્ઠ માનવામાં આવે છે. સ્કોર જેટલો ઊંચો હોય, વ્યક્તિનું ક્રેડિટ વર્તન તેટલું સારું ગણાય છે.